Quả mơ tại Việt Nam là một trong những loại quả phổ biến do chứa hàm lượng chất dinh dưỡng cao, chứa chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất. Trong dân gian quả mơ được sử dụng phổ biến nhất là ngâm với đường để làm thức uống giải khát. Ngoài ra, quả mơ còn được ngâm với rượu để tạo ra loại rượu ngọt ngào, thơm ngát mùi mơ và có màu vàng hổ phách rất đẹp, đó là rượu mơ. Do đặc tính tự nhiên, quả mơ được trồng chủ yếu ở miền Bắc nước ta, tùy điều kiện thổ nhưỡng từng vùng khác nhau mỗi vùng quả mơ lại có đặc trưng riêng.
Dưới đây là một số giống mơ tiêu biểu mà rượu Mơ Núi Tản đã tìm hiểu được.
- Mơ xanh Núi Tản
Mơ xanh Núi Tản là giống mơ đặc trưng, chỉ có tại trang trại trồng mơ dưới chân Núi Tản Ba Vì. Quả mơ có màu xanh nhạt, khi chín chuyển sang màu vàng hồng. Với thổ nhưỡng đặc biệt của vùng núi Tản Ba Vì cùng nguồn nước mát trong lành, quả mơ nơi đây có mùi thơm đặc trưng, vị chua vừa phải và thịt chắc.
Mùa mơ tại đây kéo dài từ tháng 3 đến tháng 4. Để đảm bảo nguyên liệu chính được giữ ở tình trạng tươi ngon nhất, trong khoảng thời gian này, những người nông dân tập trung thu hoạch. Họ chọn lựa từng quả mơ tươi, sau đó làm sạch rồi tiến hành sản xuất khép kín. Luôn tỉ mỉ, cẩn thận trong khâu chọn lựa và bảo quản nguyên liệu, rượu Mơ Núi Tản hứa hẹn sẽ không làm bạn thất vọng bởi vị tươi ngon, hấp dẫn.
- Mơ má đào
Quả mơ má đào có màu vàng, trên vỏ quả có lớp lông mịn. Khi chín, mơ má đào có vẻ ngoài như màu má ửng hồng của thiếu nữ nên dân gian còn gọi là mơ má đào.
Mơ má đào được trồng rất nhiều ở Tây Bắc, đa số quả mơ tươi bán trên thị trường là mơ trồng tại Tây Bắc. Giống mơ đào, hình mẩy to, giống trái đào, có kích thước lớn và hạt rất dễ được tách rời khỏi thịt quả. Quả mơ Tây Bắc có màu sắc từ vàng đến da cam, thường có màu đỏ ở phía bên tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời, bề mặt có lông mịn. Thịt quả có vị chua ngọt. Mùa mơ Tây Bắc rất ngắn, kéo dài từ giữa tháng 3 đến đầu tháng 5 dương lịch.
- Mơ bồ hóng
Quả mơ bồ hóng khi xanh có màu xanh đậm khi chín chuyển qua màu vàng nhạt mỡ gà, vỏ quả trơn, bóng nên còn gọi là mơ bồ hóng. Thơm khi còn xanh, vỏ mềm dễ thâm, dập khó bảo quản. Nhắc đến chùa Hương, không thể không nói đến mơ Hương Tích. Nhờ thổ nhưỡng đặc biệt của vùng núi đá vôi nên mơ chùa Hương nổi tiếng khắp đất Bắc bởi quả to, hạt nhỏ, cùi dày và mọng nước, vị chua nhẹ, thanh mà không gắt.
Quả mơ nơi đây được phân biệt thành 2 loại, mơ mọc ở giữa thung lũng trái thưa, có vị hơi đắng và mơ mọc ở sườn núi thì sai quả, kích thước nhỏ, thịt chắc và giòn.. Quả mơ là món quà quý của Hương Sơn, thường được dùng để làm nước giải khát và chế biến thành rượu mơ. Rượu mơ Hương Tích có vị ngọt thanh, thơm mùi mơ và có màu vàng vô cùng đẹp mắt. Trước đây, chùa Hương nổi tiếng với một rừng mơ Hương Tích có những cây mơ già hàng trăm tuổi cho thu hoạch hàng tấn quả chất lượng. Ngày nay, diện tích trồng mơ ngày một thu hẹp nên chỉ thấy lác đác vài cây mơ Hương Tích tập trung ở sườn núi các thung lũng nằm ở phía Nam Hương Tích thuộc địa phận thôn Yến Vĩ và một số ít phân bổ ở các thung lũng vùng núi Tuyết Sơn thuộc thôn Phú Yên.
- Mơ lông (mơ nứa)
Quả mơ lông khi xanh có màu xanh nhạt khi chín chuyển sang màu vàng hồng, vỏ quả có lớp lông mịn nên gọi là mơ lông, Khi chín rất thơm, vỏ quả dai ít bị dập. Mơ lông được dùng phổ biến để ngâm rượu mơ.
Cây mơ lông là loại cây đặc sản của vùng đồi đá xít quanh khu vực bán kính khoảng 20km tính từ trung tâm thành phố Bắc Kạn về phía Nam và phía Tây. Từ những năm 1990 vườn mơ rừng trên núi đá đã trở nên quá quen thuộc với người dân Bắc Kạn. Người dân quan niệm mơ ngon là phải được trồng trên đất đá, những trái thơm này thường được thu hoạch vào lúc quả mơ đủ cứng, căng tròn, hạt nhỏ, dóc hạt, không bị nát bên trong, bề mặt mơ không có đốm ruồi, đó là những trái mơ thơm ngon nhất. Mơ chín có vị chua vừa phải, thịt chắc, thích hợp để ngâm rượu và làm nước giải khát.
Vậy bạn còn biết đặc trưng nổi bật nào của các loại mơ này? Chia sẻ cho chúng mình biết nhé!